Zoetstoffen als alternatief voor suiker?

E942, steviolglycosiden, stevia, mannitol, het zijn allemaal termen die je tegenkomt op de achterkant van een productverpakking op de voedingswaarden. Er gaan veel roddels rond over deze stoffen, ze zouden gevaarlijk zijn, schadelijk voor de gezondheid en aspartaam zou zelfs kankerverwekkend zijn?! #complotdenkers. Maar klopt dat wel? En wat betekenen ze eigenlijk?

Suiker

Mensen hebben van nature een voorkeur voor ‘zoet’ waar producenten maar al te graag op inspelen. Als iets heel zoet is, dan vind je het lekker en ga je er meer van eten, precies wat de producenten willen want dan ga je er ook vanzelf meer van kopen. Maar als iets heel zoet is betekent het vaak ook veel suiker en dus niet altijd zo gezond.

Voorbeelden van suikers zijn sacharose (sucrose of kristalsuiker, opgebouwd uit glucose en fructose), glucose (druivensuiker), fructose (vruchtensuiker), lactose (melksuiker), enz… De ‘klassieke’ kristalsuiker wordt gemaakt uit het sap van suikerbieten. Ook uit het sap van suikerriet kan kristalsuiker worden gemaakt. In sommige producten komen van nature suikers voor, bijvoorbeeld lactose in melk, fructose in honing. 

Zoetstoffen

In 1879 werd de eerste zoetstof ontdekt genaamd sacharine. Het is 300 keer zo zoet als suiker maar levert géén calorieën en dus geen toename in gewicht of lichaamsvet.

Dit was het begin van de 'light-producten'.

Zoetstoffen zijn dus stoffen die door producenten aan een product worden toegevoegd ter vervanging van suiker, om het simpelweg zoeter te maken, maar met minder calorieën.

Voor de oplettende verpakking-lezer: op een verpakking van een product staan zoetstoffen vaak ook aangegeven met de nummers E950 tot E968 en E420 tot E421, maar let op, soms wordt de naam van de zoetstof ook uitgeschreven zoals Mannitol (E421).

Veel zoetstoffen zijn wel 50 tot wel 600 keer zo zoet zijn als suiker maar leveren geen energie en dus ook geen calorieën. Je lichaam kan niks met deze stoffen, neemt ze niet op, en dus verlaten deze stoffen je lichaam nagenoeg onveranderd.

De bekendste zoetstoffen zijn aspartaam, saccharine, neotaam en stevia.

Gezondheidseffecten

Omdat zoetstoffen zonder calorieën niet opgenomen worden door je lichaam is dit soms een goede uitkomst voor mensen die willen afvallen of bijvoorbeeld diabetes hebben, maar wel graag zoet willen eten of drinken.

Uit veel onderzoek blijkt dat zoetstoffen veilig gebruikt kunnen worden, maar toch is ook gebleken dat een hoge consumptie van frisdrank zero (dus met zoetstoffen) in verband zou staan met overgewicht en obesitas, Word je dan toch dik van zoetstoffen?! Het antwoord is nee, mensen die veel frisdrank drinken (ook al is het zero) hebben vaak ook een ongezonde levensstijl en is dat dus ook de reden van het overgewicht. Bovendien hebben producten met zoetstoffen dan wel geen calorieën uit suiker, maar wel andere onderdelen die calorieën leveren. Denk maar aan een koekje met zoetstof. De zoetstof levert dan wel geen calorieën, maar het vet en de bloem wel. Veel mensen eten van producten met zoetstoffen een beetje te veel omdat ze denken dat het product slank is. En dan heeft het eigenlijk een tegengesteld effect. 

Veiligheid

De Europese autoriteit voor voedselveiligheid keurt eerst alle zoetstoffen voordat ze in onze voeding terecht komen.

Ben je nog steeds niet overtuigd van de veiligheid van zoetstoffen? Misschien stelt deze vergelijking je gerust: Er is ruim 36 liter cola zero nodig om een nadelig gezondheidseffect te zien van de zoetstof aspartaam.

Ons advies

Het is de laatste jaren lastig om je mening ergens op te baseren door alle fake-news artikelen en complottheorieën die de wereld rondgaan. Laat je niet gek maken door alle informatie die er op het internet te vinden is of door buurvrouw Jannie die op facebook een artikel heeft gelezen over hoe slecht zoetstoffen wel niet zijn.

Want in Nederland en Europa is het consumeren van E-nummers en zoetstoffen gewoon veilig. Bedenk wel dat deze stoffen verder geen voedingswaarde hebben, het doet dus niets slechts voor je lichaam maar aan de andere kant ook niets goed. Voor een suiker-craving zonder calorieën is het af en toe een prima alternatief, maar een volkoren boterham met hummus, avocado en een kop thee is uiteindelijk veel beter voor je en heeft je lichaam daar op de lange termijn veel meer aan. Uiteindelijk is alles wat je teveel eet ‘toxisch’, geniet dus lekker van een coca cola zero, maar neem er geen 20, net als dat je geen 20 saucijzenbroodjes moet eten.

Nog even de belangrijkste zoetstoffen op een rijtje: